नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ शुक्रबार पहिलोपटक संयोजकको भूमिकामा पत्रकारहरूसँग संवादमा उपस्थित भए।
संयोगवश, त्यो दिन असोज २४ गते — अर्थात् देशभर आगजनी र तोडफोडले देशलाई अशान्त बनाएको भदौ २४ को घटनाबाट ठ्याक्कै एक महिना पूरा भएको थियो।
भदौ २४ को घटनाको स्मरण
प्रचण्डले पत्रकार भेटघाटमा नयाँ राजनीतिक परिस्थिति र त्यस दिनका आफ्ना अनुभवहरू सम्झिए।
भदौ २३ गते प्रतिपक्षी दलहरूबीचको छलफलका क्रममा उनी सिंहदरबारमै थिए। त्यसैबेला प्रदर्शनकारीहरू संसद, सिंहदरबार र सर्वोच्च अदालतमा आगजनी गर्न थालेका खबरहरू आए।
सुरक्षा निकायले बाहिरको अवस्था असुरक्षित भन्दै नेताहरूलाई बाहिर निस्कन नदिँदा, प्रचण्डले प्रधानसेनापति अशोकराज सिग्देललाई फोन गरी उद्धारको आग्रह गरे।
पछि सेनाले उनलाई सिंहदरबारबाट निकालेर सैनिक मुख्यालयमा सुरक्षित राख्यो।
उनले भने, “प्रधानमन्त्रीदेखि अन्य नेताहरू सबैलाई सेनाले नै उद्धार गरेको थियो। सेना नभएको भए हामी किचिएर सकिन्थ्यौं। सेनालाई धन्यवाद छ।”
तर उनले यत्ति पनि जोड दिए — “हामीलाई बचाउने सेनाले सिंहदरबार र सर्वोच्च अदालत किन बचाएन?”
संकट र अन्तरिम सरकार
प्रचण्डका अनुसार ती दिनहरूमा देश संकटग्रस्त थियो।
अन्तरिम सरकार गठनको क्रममा सुरुमा काठमाडौंका मेयर बालेन शाहको नाम प्रधानमन्त्रीका लागि प्रस्तावित भएको तर उनी तयार नभएपछि पूर्वप्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीलाई चयन गरिएको उनले बताए।
कार्कीलाई प्रधानमन्त्री नियुक्त गर्न तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नै सिफारिस पठाएको दाबी उनले गरे।
“हामी त साक्षी मात्र थियौं, तर ओलीले आफैं सिफारिस गरेर प्रधानमन्त्री बनाएको व्यक्तिलाई अहिले आएर ‘हाहुको सरकार’ भन्न मिल्दैन,” उनले टिप्पणी गरे।
आन्दोलनबारे उनको विश्लेषण
प्रचण्डले भदौ २३ र २४ का घटनालाई दुई कोणबाट हेरे —
उनका अनुसार २३ गतेको आन्दोलन आन्तरिक असन्तुष्टिको परिणाम थियो भने २४ गतेको हिंसा बाह्य शक्तिको योजनाअन्तर्गत भएको देखिन्छ।
“बिहानसम्म सकारात्मक रूपमा अघि बढेको आन्दोलन दिउँसो ११–१२ बजेदेखि अर्कैको हातमा पुग्यो,” उनले भने।
वास्तविक र ‘फेक’ जेनजीबीचको भिन्नता
उनले वास्तविक जेनजी युवासँग संवाद सुरु भएको र राष्ट्रिय सहमति कायम गर्न तिनै युवालाई विश्वासमा लिन जरुरी रहेको बताए।
“वास्तविक जेनजीलाई साथ लिएर मात्रै फेक जेनजीलाई पन्छाउन सकिन्छ,” प्रचण्डले भने।
पार्टी नेतृत्व र भविष्य
प्रचण्डले पार्टी महाधिवेशनपछि नेतृत्व हस्तान्तरण गर्ने संकेत पनि गरे।
“म पार्टी प्रमुख रहिरहनैपर्छ भन्ने होइन। तर रिटायर्ड भएर बस्दिनँ, फरक भूमिकामा काम गर्छु,” उनले स्पष्ट पारे।
उनको गुनासो
जेनजी आन्दोलनले तीन मुख्य दलहरू (कांग्रेस, एमाले र माओवादी केन्द्र) का नेताहरूलाई एउटै कित्तामा राखेर दोषी देखाएकोमा उनले दुःख व्यक्त गरे।
“म लामो समयदेखि चेतावनी दिइरहेको थिएँ, आन्दोलनपछि तत्काल नेतृत्व छाड्ने पनि तयारी गरेको छु। यस्तो अवस्थामा मलाई पनि उही कित्तामा राख्नु अन्याय हो,” उनले भने।
निष्कर्ष
प्रचण्डले देशको राजनीतिक संकट समाधानका लागि फागुन २१ गतेको निर्वाचन सफल बनाउनु अत्यावश्यक भएको बताए।
उनका अनुसार नयाँ प्रतिनिधिसभाले जेनजी आन्दोलनको भावनाअनुसार संविधान परिमार्जन गर्ने सहमति बनाउनुपर्नेछ।
“२०६२ र २०७२ जस्तै, २०८२ सालको संकट पनि राष्ट्रिय सहमतिको बाटोबाटै समाधान हुन्छ,” उनले निष्कर्षमा भने।
